Theo bạn có bao nhiêu cách chỉnh nha? Nếu ai hỏi tôi câu này, tôi sẽ hỏi lại: Cách ở đây là theo điều gì? Loại mắc cài? Trường phái chỉnh nha? Giai đoạn chỉnh nha? Cách thức chỉnh hay là cơ học nào? Khi đến gặp bác sĩ, bệnh nhân thường sẽ quan tâm đến việc bạn có biết cách chỉnh nha họ đề cập hơn là các trường phải chỉnh nha hiện có. Chúng ta rất dễ bắt gặp hoặc nghe thấy các câu hỏi như: “Bác sĩ có chỉnh meaw không?” hoặc “Bác sĩ có chỉnh nút nhỏ không?” Và tôi đã phải nhìn hình của bệnh nhân đưa mới biết đó là Minitube.
Vì thế hãy bỏ qua việc giải thích cho bệnh nhân phân loại gì, bạn hãy biết hết tất cả các phương pháp mà bệnh nhân biết, hay hỏi để có thể giao tiếp dễ dàng với họ.
Sau đây là hơn 10 cách mà bệnh nhân hay nói chuyện với nhau:
- Mắc cài kim loại
Loại này là mắc cài “sắt" mà đa số bệnh nhân sẽ chọn làm vì 2 lý do:
Chi phí thấp nhất
Bác sĩ hướng cho bệnh nhân chọn vì dễ kiểm soát và quen làm hơn.
Mắc cài kim loại thì sẽ có nhiều loại, phân loại tóm tắt như sau:
![](https://static.sannhakhoa.vn/image/202302/-638131053064175858.png")
Mỗi loại mắc cài đều ưu nhược điểm, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về từng loại mắc cài và trường hợp nào chọn MBT/Roth/Ricketts, 4 cánh/6 cánh, active/pasive, v.v trong bài viết sau nhé.
2. Mắc cài sứ
Mắc cài sứ gắn khó hơn, gài thun cũng khó hơn và nhất là lúc tháo dễ bị vỡ cánh và để lại đế, mài rất tốn thời gian. Ngoài ra, theo nghiên cứu thì sự ảnh hưởng xấu đến men răng của mắc cài sứ không cao hơn mắc cài kim loại, trong khi đó độ ma sát của mắc sứ lại cao hơn kim loại.
3. Khay trong suốt
Khay trong suốt là cuộc cách mạng trong chỉnh nha, biến những điều không tưởng thành có thể. Nghiên cứu của Buschang 2014 đã đưa ra kết luận là “Khay chỉ phù hợp với case nhẹ và trung bình”.
4. Mặt lưỡi
Mặt lưỡi là phương pháp chỉnh nha thẩm mỹ nhất theo đánh giá cá nhân của tôi vì khay trong suốt vẫn lộ ra là niềng răng nhưng mặt lưỡi sẽ khó lộ cho bệnh nhân nhất. Không biết quý đồng nghiệp đã chỉnh nha mặt lưỡi chưa? Khi tôi đi học thầy người Ý về mặt lưỡi 2D, qua Hàn học mặt lưỡi 3D thì tôi thấy các nước tiên tiến họ chỉnh mặt lưỡi rất nhiều. Tôi vẫn bị rào cản về kiến thức, kinh nghiệm và sợ đau cổ nên vẫn chưa bắt đầu
5. Khí cụ chỉnh sớm
Nhắc đến khí cụ chỉnh nha cho trẻ em có thể kể đến khí cụ chức năng, khí cụ silicon, khí cụ ngoài mặt,...Tôi sẽ có bài nói cụ thể hơn về chỉnh nha cho trẻ em và từng bước chinh phục khí cụ chỉnh sớm như thế nào nhé!
6. Minivis
Người ta kết luận rằng mini-implant là cuộc cách mạng hóa điều trị chỉnh nha thông qua nhiều chuyển động chính xác, trong một thời gian ngắn, tạo điều kiện thuận lợi hơn chuyển động phức tạp mà chỉnh truyền thống găp phải.. Pelarin, Karina Contiero, et al. "Advance in contemporary orthodontics: a systematic review." MedNEXT Journal of Medical and Health Sciences 3 (2022)Đây là một cơ học, công cụ bổ trợ chỉnh nha, nhưng vì có quá nhiều trường phái “thần thánh" minivis, đến 95% case đều dùng vis cho nên minivis lại trở thành cách chỉnh nha.
Sử dụng minivis tôi thấy quan trọng nhất là cần hiểu rõ cơ sinh học, phân tích lực, cách sử dụng lực, …nếu không là sẽ có nhiều tác dụng phụ hơn khi không sử dụng như hiệu ứng cuộn.
7. Mini tube
Khi tôi đi học khoá nội trú chỉnh nha ngắn ngày tại đại học Yonsei Hàn Quốc, tôi rất ngạc nhiên khi bác sĩ Hàn Quốc sử dụng “mắc cài" là Minitube, dạng ông nhỏ. Họ sử dụng để chỉnh case dễ, case tái phát chỉnh nha hay case tiền phục hình. Họ sử dụng rất nhiều, vì khá nhỏ gọn, cũng thẩm mỹ cho bệnh nhân hơn là hắn luôn mắc cài vào miệng.
Tuy nhiên sự kiểm soát di chuyển của MInitube rất khó khi chỉnh torque hay các di chuyển khó. Nhưng tôi tin đây cũng sẽ là xu hướng chỉnh nha được nhiều bác sĩ Việt nam chọn vì chi phí minitube khá rẻ và phối hợp tốt với bác sĩ phục hình.
8. Khí cụ tháo lắp
Khí cụ tháo lắp, khi nghe đến bạn nghĩ đến điều gì, khi cụ activator? Twinblock? hay Silicon?
Thật ra trong phân loại chỉnh nha theo cố định và tháo lắp thì tháo lắp sẽ gồm khi cụ chức năng, khí cụ silicon, khí cụ Hawley kết hợp ốc nong hay lò xo và đặc biệt là khay trong suốt cũng xếp vào khí cụ tháo lắp.
9. Bio - Meaw
Thật ra đây là cơ học, nếu chia ra cách chỉnh thì Bio _Meaw cũng có nhiều bác sĩ yêu thích. Bởi vì Bio rất quan tâm đến sinh học và Meaw thì chỉnh được các case khó, đặc biệt là hạng III nặng.
Và hiện nay càng ngày càng nhiều bác sĩ theo Bio Meaw do có nhiều khoá học về cơ học/triết lý này.
10. Chỉnh nha phẫu thuật
Đây là sự kết hợp của phẫu thuật và chỉnh nha
Chỉ định của Phẫu thuật chỉnh hàm:
Bệnh nhân có các vấn đề sai khớp cắn trầm trọng mà sự tăng trưởng hay chỉnh bù trừ không thể giải quyết được.
Phẫu thuật chỉnh hàm làm thẳng hàm hoặc tái định vị hai hàm đúng tạo ra vẻ thẩm mỹ, chức năng tối ưu hơn chỉnh nha đơn thuần
Một số trường hợp cần phẫu thuật chỉnh hàm:
Cằm quá nhô hoặc quá lùi
Cười lộ nướu nhiều
Mặt dài
Sự bất đối xứng mặt
Cắn hở trầm trọng
Nhô hàm nhiều
Tuy nhiên, phẫu thuật không phải là thay thế cho điều trị chỉnh nha cho những bệnh nhân này.
Phải có sự kết hợp phẫu thuật và chỉnh nha, các điều trị răng miệng khác để đạt kết quả tối ưu.
Và còn nhiều cách phân loại và loại chỉnh nha khác nhau nữa như chỉnh nha hỗ trợ phục hình, Implant, chỉnh nha hàm học,...
Bạn đang làm những loại chỉnh nha nào?
Nguồn tham khảo:
Habibi, Maryam, Tahereh Hosseinzadeh Nik, and Tabassom Hooshmand. "Comparison of debonding characteristics of metal and ceramic orthodontic brackets to enamel: an in-vitro study." American journal of orthodontics and dentofacial orthopedics 132.5 (2007): 675-679.
Viana, Aline Rosa Galavotti, et al. "Comparison of friction of metallic and ceramic brackets during sliding mechanics after prophylaxis with sodium bicarbonate jet: An in vitro study." International Orthodontics 19.2 (2021): 269-273
